Rękojmia i wady towarów – co powinien wiedzieć przedsiębiorca?

Autor:

Rękojmia za wady towarów to istotny aspekt prawa cywilnego, który odgrywa kluczową rolę w relacjach między przedsiębiorcą a konsumentem. Znajomość zasad rękojmi, zakresu jej stosowania oraz obowiązków wynikających z tej odpowiedzialności może uchronić przedsiębiorcę przed niepotrzebnymi stratami finansowymi, utratą zaufania i reputacji firmy, a także przed problemami prawnymi.

CO TO JEST RĘKOJMIA?

O tym, czym jest rękojmia, wspominaliśmy po części w ostatnim artykule. Rękojmia to ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy za wady fizyczne i prawne sprzedanego towaru. Funkcjonuje ona niezależnie od gwarancji, która jest dobrowolnym zobowiązaniem ze strony producenta lub sprzedawcy.

Przeczytaj także:

JAKIE WADY OBEJMUJE RĘKOJMIA?

Wady fizyczne, gdy towar:

nie ma właściwości, które powinien mieć zgodnie z umową,
nie nadaje się do celu, o którym sprzedawca został poinformowany przez kupującego,
został wydany w stanie niekompletnym.

Wady prawne, gdy towar:

jest własnością osoby trzeciej,
jest obciążony prawem osoby trzeciej (np. zastawem).

JAK DŁUGO TRWA ODPOWIEDZIALNOŚĆ Z TYTUŁU RĘKOJMI?

Zgodnie z art. 568 § 1 Kodeksu cywilnego, odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy wynosi:

2 lata dla rzeczy ruchomych,
5 lat dla nieruchomości.

Należy pamiętać, że terminy te liczone są od momentu wydania rzeczy kupującemu.

CZY PRZEDSIĘBIORCA MOŻE MODYFIKOWAĆ ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI Z TYTUŁU RĘKOJMI?

Istnieje możliwość modyfikacji zasad rękojmi w umowie, w przypadku, gdy obie strony są przedsiębiorcami – strony mogą tę odpowiedzialność rozszerzyć, ograniczyć lub całkowicie wyłączyć.

Sytuacja wygląda inaczej w relacji przedsiębiorcy z konsumentem. Zgodnie z art. 558 § 1 Kodeksu cywilnego – swoboda stron umowy sprzedaży w zakresie kształtowania odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest istotnie ograniczona, gdy kupującym jest konsument. Niedopuszczalne jest bowiem ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi w stosunku do konsumenta, chyba że zezwalają na to przepisy szczególne.

Klauzule umowne wyłączające lub ograniczające odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi, zamieszczone w umowie sprzedaży zawieranej z konsumentem, będą nieważne.

JAKIE SĄ OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY JAKO SPRZEDAWCY?

Zapewnienie jakości i zgodności z umową

Przedsiębiorca musi zadbać o to, aby towar spełniał deklarowane właściwości i odpowiadał oczekiwaniom klienta wynikającym z umowy.

Reagowanie na zgłoszenia wad

Kupujący może żądać:

usunięcia wady,
wymiany rzeczy na wolną od wad,
obniżenia ceny,
odstąpienia od umowy (jeśli wada jest istotna).

Rozpatrzenie reklamacji

W przypadku zgłoszenia wady przedsiębiorca ma obowiązek ustosunkować się do reklamacji w terminie 14 dni. Brak odpowiedzi uznawany jest za akceptację roszczenia jako uzasadnione.

Z JAKIMI WYZWANIAMI MUSZĄ MIERZYĆ SIĘ PRZEDSIĘBIORCY?

Ryzyko finansowe:

Koszty związane z prowadzeniem postępowań reklamacyjnych, naprawą, wymianą towaru lub zwrotem pieniędzy mogą być znaczące, zwłaszcza w przypadku masowych reklamacji,
Konieczność wypłaty odszkodowań w przypadku udowodnienia szkody wynikającej z wadliwości produktu.

Reputacja firmy:

Negatywne opinie związane z nieodpowiednim podejściem do rozpatrywania reklamacji mogą wpłynąć na spadek zaufania klientów.

Wyzwania logistyczne:

Organizacja procesów zwrotów, napraw czy wymiany produktów wymaga dobrze zaplanowanego systemu.

JAK SIĘ PRZYGOTOWAĆ?

Zapewnienie wysokiej jakości produktów:

Regularna kontrola jakości produktów może zapobiec wielu problemom związanym z wadami fizycznymi.

Transparentne umowy i dokumentacja:

Wyraźne określenie warunków sprzedaży w umowach z klientami,
Stosowanie instrukcji obsługi oraz opisów produktów, które eliminują potencjalne nieporozumienia.

Wdrożenie procedur reklamacyjnych:

Stworzenie jasnych i przejrzystych procedur dla klientów oraz pracowników odpowiedzialnych za obsługę reklamacji,
Korzystanie z systemu do monitorowania zgłoszeń reklamacyjnych i ich statusów.

Szkolenia dla pracowników:

Edukowanie pracowników z zakresu przepisów dotyczących rękojmi oraz obsługi klienta w postępowaniu reklamacyjnym.

Konsultacje prawne:

Regularne konsultacje z prawnikiem w celu aktualizacji polityki reklamacyjnej i zgodności z obowiązującymi przepisami.

PODSUMOWANIE

W dobie rosnącej konkurencji oraz rosnących oczekiwań konsumentów, świadomość przedsiębiorcy w zakresie obowiązków oraz praw, jakie mają klienci – nabiera szczególnego znaczenia. Zrozumienie przepisów dotyczących rękojmi pozwala przedsiębiorcy nie tylko zminimalizować ryzyko prawne i finansowe związane z postępowaniem reklamacyjnym, ale także budować zaufanie klientów, co jest kluczowe dla odniesienia sukcesu w biznesie.

Wprowadzenie odpowiednich procedur zarządzania postępowaniem reklamacyjnym i obsługą klienta może znacząco poprawić satysfakcję klientów, a w efekcie pozytywnie wpłynąć na wizerunek firmy.

Konsument, który widzi, że jego zgłoszenie reklamacyjne jest traktowane poważnie i rozwiązywane sprawnie, chętniej poleca daną firmę innym, a także ponownie korzysta z jej usług.

Autorem artykułu jest mecenas Angelika Kardynalska z kancelarii MASIOTA – adwokaci i radcowie prawni.

Redakcja
Redakcja