Przyszłość inwestycji komercyjnych w czasie pandemii – prognozy ekspertów

Jan Szulborski, Senior Consultant, Consulting & Research z Cushman & Wakefield

Sytuacja na rynku biurowym

W czasie trwania wiosennego locdownu nie wprowadzono żadnych rozporządzeń ograniczających prace budowlane, dzięki czemu wiele inwestycji było kontynuowanych. Na koniec września 2020 roku w budowie znajdowało się 89 projektów o łącznej powierzchni 1,4 miliona mkw., z czego największa liczba nowych inwestycji powstaje w Warszawie (22), Krakowie (15), Trójmieście (14), Katowicach (13) oraz Łodzi (12). Obecna sytuacja wpłynie na stronę podażową rynku w zależności od etapu na jakim znajduje się inwestycja. W przypadku projektów, które są już w trakcie budowy, sytuacja nie powinna zmienić się diametralnie, ponieważ obiekty mają już zapewnione finansowanie, więc najpewniej zostaną dokończone.

Natomiast sytuacja w dużym stopniu zmieni się w przypadku projektów, które są na etapie planowania. Widzimy, że deweloperzy obserwują rynek oraz zachowania najemców i na pewno będą na nie reagować. Z dużym prawdopodobieństwem możemy spodziewać się korekty zasobów powierzchni biurowej, która ma być oddana do użytku w latach 2022-2023, co wynika z długości trwania procesu inwestycyjnego i tego, że decyzje o realizacji tych inwestycji powinny być podejmowane w najbliższych miesiącach.

Małgorzata Dziubińska, Associate Director, Consulting & Research, Cushman & Wakefield

Jak zareaguje rynek handlowy?

Na koniec II kw. 2020 r. ponad 420 000 mkw. powierzchni handlowej pozostawało w trakcie budowy z terminem otwarcia zaplanowanym na 2020-2021 r. Największymi budowanymi obecnie obiektami są: wielofunkcyjny projekt Fabryka Norblina (26 000 mkw. powierzchni handlowej) w Warszawie, centrum handlowe Karuzela (25 000 mkw.) w Kołobrzegu oraz centrum handlowe Galeria Wiślanka (20 000 mkw.) w Żorach. Nasycenie rynku w głównych aglomeracjach oraz widoczne zmiany w zachowaniu i oczekiwaniach klientów wpływają na zmiany w planowanej podaży obiektów handlowych, na którą w najbliższych latach będą się składać głównie mniejsze centra i parki handlowe.

Połowa budowanej obecnie powierzchni handlowej zostanie dostarczona na rynki miast o populacji poniżej 100 000 mieszkańców. Większość będących już w budowie centrów i parków handlowych zostanie oddana do użytku w terminie lub z niewielkim opóźnieniem. Są też jednak takie obiekty, których budowa nie rozpoczęła się zgodnie z planem, a ich realizacja stoi pod znakiem zapytania, np.: Galeria Podhalańska w Nowym Targu czy Galeria Metro w Chrzanowie.

W związku z pandemią COVID-19, zainteresowanie akwizycją centrów handlowych jest ograniczone, a powrót inwestorów do tej klasy aktywów może nastąpić na przełomie roku. Pandemia może również przyspieszyć decyzję o przebudowie, modernizacji lub zmianie funkcji tych centrów handlowych, które nie radziły sobie już przez jej wybuchem.

Adrian Semaan, Senior Research Consultant, Industrial & Logistics Agency z firmy Cushman & Wakefield

Co czeka rynek magazynowy?

Na koniec III kwartału 2020 r. w budowie znajdowało się prawie 1,54 mln mkw. powierzchni magazynowej. Obserwowane obecnie ograniczenie aktywności budowlanej na rynku magazynowym ma w naszej opinii charakter tymczasowy i wiąże się przede wszystkim z bardziej restrykcyjną polityką deweloperów z zakresu realizacji inwestycji o charakterze spekulacyjnym.

Wpływ na to ma kilka czynników, a najważniejsze z nich to zwiększone ryzyko rynkowe w warunkach globalnego kryzysu zdrowotnego i ekonomicznego, a także przejściowa sytuacja nieznacznej nadpodaży na rynku magazynowym w Polsce. Kryzys pandemiczny zbiegł się w czasie ze znaczącym wolumenem inwestycji realizowanych spekulacyjnie (ok. 1 mln mkw. pod koniec marca 2020 r.) a ich ukończenie oraz relokacje poszczególnych dużych najemców do nowszych inwestycji przyczyniły się do zwiększenia dostępności powierzchni magazynowej. Aktywność najemców pozostaje wciąż bardzo silna, czego potwierdzeniem jest rekordowy poziom popytu na poziomie 3,5 mln mkw. (+26% r/r.) odnotowany w pierwszych trzech kwartałach bieżącego roku.

W warunkach tak wysokiego zapotrzebowania na nowoczesną powierzchnię magazynową, większy poziom jej dostępności w istniejących parkach należy uznać jako korzystny. Ponadto na rynku aktywne pozostają firmy poszukujące nowych projektów i inwestycji BTS dostosowanych do indywidualnych potrzeb, co będzie miało pozytywny wpływ na dalszy rozwój sektora przemysłowego w Polsce.